De simpelste vorm is soms de meest doeltreffende...

één spreekstem die gewoonweg vertelt wat er te vertellen is. Niets meer of minder dan dat. Zonder muziek of achtergrondgeluid. Alleen maar puur een stem die de boodschap overbrengt. Wel een goede stem. Met een goede microfoon en perfect opgenomen. Zonder hinderlijke galm of andere afleidende geluiden.

Er heerst een wijdverbreid misverstand dat er altijd maar muziek in een radiocommercial moet zitten. Vraag je eerst af wat muziek kan toevoegen aan jouw verhaal. Bedenk dat muziek op een radiozender niets bijzonders is. Het grootste deel van elk uur is gevuld met muziek. Als je met je partner, je collega of je baas praat is er ook niet altijd muziek op de achtergrond. Sterker nog: als iemand je iets belangrijks gaat vertellen, zal hij vaak eerst de muziek uit zetten. Of in ieder geval een stuk zachter.

Het kale gesproken woord is de basis van een radiocommercial. Dat kan eventueel aangevuld en ondersteund worden met muziek en geluidseffecten, maar dat is geen must. De verkeerde eerste vraag om te stellen is: "Welke muziek moet er in deze spot?". De juiste eerste vraag is: "Moet er muziek in deze spot?". Daarna komt (misschien) die vorige vraag aan de orde.

Er zijn heel mooie radiocommercials gemaakt met alleen maar 1 spreekstem, zonder muziek of andere geluiden. Een spreekstem heeft enorm veel impact als hij stilte als achtergrond heeft. Net als de foto van jouw product tegen een witte of zwarte achtergrond.

Een radiocommercial met 1 gesproken stem kan snel en goedkoop worden gemaakt.

Meerstemmig gesproken

Sterker dan 1 stem is soms: 2 stemmen. Een man en een vrouw, twee mannen of twee vrouwen; die de voice-over tekst beurtelings voorlezen. Dat geeft een gevoel van saamhorigheid en is ook een heel aardige oplossing als je niet kunt besluiten of je een mannenstem of vrouwenstem wilt... dan maar gewoon allebei. De twee stemmen kunnen reageren op elkaar, of gewoon ieder voor zich een deel van de tekst voor hun rekening nemen.

Meer stemmen in 1 commercial komt 'rijk' over. En dat is het dan ook, want twee stemmen kosten meer dan 1. Niet alleen aan voice-over-kosten maar ook aan studio-kosten. Met 2 stemmen in 1 spot kun je vaak wel meer tekst kwijt doordat de stemmen elkaar kunnen 'overlappen' en elkaar in de rede kunnen vallen.

Dialoog

Een speciale vorm met twee stemmen is een dialoog. Je bent dan als luisteraar getuige van een gesprek tussen twee mensen. In de meeste gevallen is 1 van die stemmen dan de persoon die nog van niets weet (met wie de luisteraar zich identificeert) en de andere stem is de persoon die iets te melden heeft (soort van woordvoerder van het bedrijf of iemand die ervaring heeft met het betreffende product). Er zijn heel leuke commercials gemaakt in deze vorm. Maar sommige zijn tenenkrommend slecht omdat ze te geforceerd zijn en niet realistisch overkomen. Deze vorm vereist acteervermogen van de stemmen. Het is niet elke stem gegeven dit goed te doen.

En natuurlijk is het mogelijk om met 3, 4 of nog meer stemmen te werken. Een enkele keer vereist een script dat. In praktijk kan het vaak ook met minder. Besef dat sommige voice-overs in staat zijn om meerdere stemgeluiden te produceren, maar realiseer je dan meteen ook dat dit doorgaans alleen werkt met 'tiepetjes' en niet met 'normale' stemmen.

Een radiocommercial met meerdere stemmen kost meer geld dan met 1 stem. Alleen al het bij elkaar vinden van de juiste stemmen kan veel tijd kosten. Om nog maar te zwijgen van de extra studiotijd die nodig is. Het kan raadzaam zijn om bij de stemmen zelf te informeren. Sommige stemmen hebben een vast 'maatje' met wie ze veel samenwerken en samen tot grotere hoogte komen. Geef dit soort stemmen de ruimte om iets moois te laten ontstaan in de studio. Als je mazzel hebt, krijg je iets dat je nooit had kunnen bedenken of bij elkaar had kunnen regisseren. Zet een paar kanjers samen neer en laat de magie van het moment het werk doen. Een goede geluidstechnicus zal weten op welk moment hij in opname moet gaan. En dat is niet zelden als de voice-overs nog niet doorhebben dat de opname al loopt...