Met geluidseffecten ben je overal

Als je wilt laten weten dat je aan het strand zit, laat je het geluid van de branding horen.
Als je in een bos zit, hoor je de wind door de bomen en het gekwetter van vogels. En misschien een autoweg of motorzaag in de verte.
Bij een warme, lome zomerdag hoort het geluid van krekels.
Op een kantoor hoor je printers, telefoons en geroezemoes.
Bij het centrum van New York past het geluid van veel auto's, voetgangers (voetstappen), politiewagens en straatverkopers.
Of misschien wil je laten weten dat de presentatie van jouw nieuwe product is ingeslagen als een bom. Een bom heeft weer zijn heel eigen geluid.

Al deze situaties zijn in no-time te genereren in een radiocommercial. Je hebt alleen maar de geluids-ambiance nodig van een bepaalde plek. En de luisteraar is meteen met jou ter plaatse. Zeg: "Ik ben in New York" en laat een hoop geroezemoes en verkeer horen. Zorg dat een typisch New Yorkse politiewagen-sirene voorbij komt... en de luisteraar gelooft werkelijk dat je in New York bent. Het komt niet eens in hem op dat jij dit allemaal hebt zitten faken in een studiootje in Ede.

Hoe kom je aan geluidseffecten?

Alles wat geluid maakt, is op te nemen. Dus als je het geluid nodig hebt van een wegrijdende auto, zet je gewoon een microfoon en recorder op straat en laat je de buurman wegrijden. Maar meestal is dat niet eens nodig. Net als bij muziek, bestaan er zogeheten libraries met geluidseffecten (ook wel SFX genoemd, wat een afkorting is van Sound Effects). En daarin heb je een ruime keuze uit de meest uiteenlopende auto's.

Een beetje geluidsstudio beschikt over een eigen geluiden-collectie. Deels bestaand uit library-materiaal en deels zelf gemaakt en samengesteld.

Realiseer je dat niet elk geluid duidelijk overkomt op radio. De klank van een knapperend haardvuur kan verdacht veel lijken op een regenbuitje dat op een golfplaten dak tikt. Om maar een voorbeeld te noemen.

SFX die niet mogen

Je mag niet zondermeer elk geluidseffect gebruiken in een radiocommercial. Harde, alarmerende geluiden zijn niet toegestaan. Dit om automobilisten (met de autoradio aan) niet aan het schrikken te maken. Een spot beginnen met een harde claxon of sirene moet je dus vergeten. Ook een rinkelende telefoon is vaak niet zo'n goed idee, omdat de luisteraar al snel kan denken dat het zijn eigen telefoon is die overgaat. Dit leidt de aandacht af van de boodschap die de voice-over daarna gaat vertellen.

Denk ook niet dat je extra aandacht krijgt en extra opvalt door een commercial te beginnen met een hard geluidseffect. Zo simpel werkt het niet. Dat geluid zal op zijn minst te maken moeten hebben met de boodschap en sfeer van de hele commercial. Er is de hele dag door geluid te horen op een radiozender. Je valt niet extra op door een spot te beginnen met -bijvoorbeeld- een harde gong. Zo'n gong is wel weer leuk als het gaat over de Amsterdamse Beurs van vroeger (waar toen immers een gong stond) of als je een oude journaal-uitzending wilt nabootsen. Dan heeft die gong betekenis.

Een geluidseffect zal alleen echt opvallen als hij echt irritant is. Maar in een commercial willen we meestal juist niet irritant zijn. Aandacht vragen doe je beter met een spreekstem (hoe gek of normaal dan ook) dan met een geluidseffect. Onze mensenoren zijn het meest gevoelig voor de spreekstemmen van andere mensen.